When September's Gone

   

“ฉันไม่เคยรู้คนที่สำคัญนั้นมีค่าแค่ไหน 

ฉันไม่เคยรู้วันที่สวยงามนั้นมีค่าเท่าไร 

ไม่เคยรู้เวลาที่เรามีกันนั้นดีเท่าไร 

ไม่เคยรู้ว่าความคิดถึงมันทรมานแค่ไหน 

ไม่เคย ไม่เคย ไม่เคย”


ในคอลัมน์นี้เราขออนุญาตทุกคนเปิดเรื่องมาด้วยเพลง “ไม่เคย” ของวง 25 Hours ที่เป็นหนึ่งในเพลงโปรดของเราและคุณแม่ ซึ่งสำหรับเรา เพลงนี้มันสื่อถึงความรู้สึกลึกลงไปในใจของหลาย ๆ คนที่บางครั้งมันยากเกินกว่าจะพูดได้ บ่อยครั้งที่คนเรามักจะเห็นคุณค่าของสิ่งของหรือบุคคลอย่างถ่องแท้ในวันที่อดีตได้กลายมาเป็นตัวละครหลักของชีวิตไปแล้ว 


และถ้าเราขอพูดว่า Sadness หรือความเศร้า และ Confusion หรือความสับสนหลังจากการสูญเสียบางสิ่งบางอย่างหรือใครสักคนที่เรามอบความรักให้ไปนั้น มันมักจะเกิดขึ้นก่อนหรือพร้อม ๆ  กับ Acceptance หรือการยอมรับความจริงอยู่เสมอ เราคิดว่า Mother dear ตัวละครนำของหนังสือเล่มที่เราได้เตรียมมาแบ่งปันกับทุกคนในวันนี้ก็คงจะเห็นด้วย…แต่ในเมื่อชีวิตของคนเราไม่สามารถปล่อยให้อดีตเป็นตัวนำทางได้ตลอด การพยายามค้นหาวิธีการที่จะจัดการกับตัวเองเพื่อลุกขึ้นยืนอีกครั้งและเดินหน้าต่อไปไม่ว่าชีวิตจะผ่านมรสุมมามากแค่ไหน มันก็ควรเกิดขึ้น เพราะจะช้าหรือเร็ว ใครก็ไม่สามารถเปลี่ยนความจริงข้อหนึ่งนี้ได้ว่า “Life moves on.” 


#3 Heart-Haunting Book with 

Where Reasons End 

by Yiyun Li


โดยส่วนตัวเราเป็นคนที่ไม่ชอบอ่าน Praise for Author ที่สำนักพิมพ์หรือนักเขียนท่านอื่น ๆ พูดไว้ให้หนังสือเล่มนั้น ๆ  ก่อนที่ตัวเราจะเริ่มอ่านเอง เพราะเรารู้สึกว่าคำติชมเหล่านั้นอาจส่งผลต่อปฏิกิริยาและความรู้สึกที่เราจะได้รับจากชิ้นงานโดยตรง ดังนั้น เมื่อเราตัดสินใจได้แล้วว่า Where Reasons End by Yiyun Li จะเป็นหนังสือเล่มต่อไปที่เราจะอ่าน เราก็ทำการ “Dive right in to the story” หรือแปลเป็นไทยได้ว่า “พุ่งดิ่งเข้าไปในเนื้อหาของหนังสือแบบไม่รีรออะไรเลย” นั่นเอง


หากเราต้องเลือก 3 คำเพื่ออธิบายความเป็นหนังสือ Contemporary fiction เล่มนี้แบบกระชับ ๆ  3 คำนั้นของเราก็คงจะเป็น Sentimental, Heart-broken, และ Mind-haunting เพราะแก่นสำคัญของเรื่องนี้นั้นเกี่ยวกับคุณแม่คนหนึ่งที่ตัดสินใจเขียนนิยายขึ้นมาเพื่อคุยกับลูกชายวัยสิบหกปีของเขาในจินตนาการผ่านตัวหนังสือ หลังจากที่เธอได้สูญเสียเขาไปให้กับ Suicide หรือการฆ่าตัวตาย 

“What I was doing was what I had always been doing: writing stories. In this one the child Nikolai (which was not his real name, but a name he had given himself, among many others names she had used) and his mother dear meet in a world unspecified in time and space. I was not a world of gods and spirits. And it was not a world dreamed up by me; even my dreams were mundane and landlocked in reality. It was a world made up by words, and words only. No images, no sounds.” (p.5-6) 


โดยในระหว่างที่เนื้อเรื่องดำเนินไปเรื่อย ๆ  เหตุผลที่แท้จริงของการจากไปของ Nikolai ก็ไม่เคยถูกเปิดเผยอย่างแจ่มแจ้งว่ามันคืออะไร มีแต่ผู้เป็นแม่หรือ Mother dear ที่ได้สันนิษฐานว่าลูกชายของเธอเลือกที่จะจบชีวิตของเขาเองเพราะ Perfection หรือความสมบูรณ์แบบ “And who, my dear child, has taken the word lovable out of your dictionary and mine, and replaced it with perfect?”(p.79) และเมื่อ Mother dear พูดกับลูกชายของตัวเองว่าเธอนั้นแอบมีความหวังว่าเขาจะเลือกมองเธอเป็นศัตรูของเขาในตอนที่เขายังมีชีวิตอยู่ซะเอง เพราะเธอคิดว่าคนที่เป็นแม่นั้นเหมาะสมกับบทบาทนี้ที่สุด “I wish you had made me an enemy, I said, rather than yourself. Mothers, I thought, would be perfect for that role.” Nikolai กลับปฏิเสธและตอบเธอกลับไปว่า ความหวังของแม่คงเป็นไปไม่ได้หรอก เพราะตอนนั้นเขาได้พบกับศัตรูที่สมบูรณ์แบบที่สุดในตัวของเขาเอง “You can’t be that for me, Mommy, Nikolai said. I’ve found a perfect enemy in myself.”(p.79)


การแลกเปลี่ยนมุมมองความคิด ความทรงจำและความเจ็บปวดของการสูญเสียคนที่เรารักไปตามที่ Yiyun Li ได้ถ่ายทอดผ่านความเป็นแม่และความเป็นลูกนั้นมันเต็มไปด้วยความซับซ้อน ซื่อสัตย์และลึกซึ้งในแบบที่ยากเกินกว่าจะอธิบาย เราเพียงแต่บอกได้ว่าตอนที่เราอ่านหนังสือเรื่อง Where Reasons End อยู่นั้น หลายความรู้สึกที่มันผสมผสานกันอยู่ในคำทุกคำที่ Mother dear และ Nikolai สื่อสารกันออกมา มันทำให้การเสียน้ำตาระหว่างการอ่านหนังสือเล่มนี้กลายเป็นเรื่องที่ธรรมดาไปเลย 

“...but what could I catch on this gray, wet morning? 

Not the smile on your face, not the light in your eyes,..., 

Not a thought whispering in your ears, 

So loud that it had drowned out all the music of the world. 

What, my child, can I catch now, when all has become invisible?”


หลังจากที่เราอ่านหนังสือเล่มนี้จบรอบแรกนั้น เราตัดสินใจเริ่มหาข้อมูลเพิ่มเติมเกี่ยวกับตัวของนักเขียนจนพบว่าในปี 2017 Yiyun Li ได้สูญเสีย Vincent Kean Li ลูกชายวัยสิบหกปีของเธอให้กับการฆ่าตัวตายจริง ๆ  Where Reasons End จึงเปรียบเป็นหนังสือที่ถูกเขียนขึ้นในความทรงจำของเขา ความรู้สึกของเราตอนที่รู้ความจริงข้อนี้มันเหมือนกับการได้เจอจิกซอว์ชิ้นสุดท้ายที่ตัวเองก็ไม่รู้ว่าตัวเองกำลังหาอยู่ สีของภาพทุกภาพที่ปรากฏในจิตนาการของเราและทุกอย่างที่เราได้อ่านมา จากที่มันชัดเจนอยู่แล้ว มันก็เด่นชัดมากขึ้นอีก ดังนั้น เรารู้ดีว่ามันคงไม่มีอะไรอย่างอื่นให้เราทำอีกนอกจากจะพลิกหนังสือกลับไปที่หน้าแรกและเริ่มอ่านมันเป็นรอบที่สองและสามเพื่อรวบรวมข้อมูลต่าง ๆ อย่างละเอียด แล้วมาแบ่งปันให้ทุกคนได้ทราบกันว่าหนังสือเล่มนี้มีดีอย่างไร 


เรามองว่าทุกทุกความสวยงามที่ Yiyun Li ได้สร้างผ่านชิ้นงานชิ้นนี้ของเธอมันได้บ่งบอกว่าอย่างน้อยนวนิยายและเรื่องแต่งหรือ Fiction สามารถทำให้คนเรากลับมารู้สึกใกล้ชิดกับคนรักที่เราสูญเสียไปแล้วได้อีกครั้ง แม้ว่ามันจะเป็นเพียงแค่ช่วงเวลาสั้น ๆ  เพราะท้ายที่สุดแล้วในเรื่อง Where Reasons End by Yiyun Li นั้น การเขียนนิยายขึ้นมาของ Mother dear ไม่ได้มีความต้องการอะไรไปมากกว่าต้องการอยากเก็บความทรงจำของ Nikolai ลูกชายของเธอไว้ใกล้ ๆ ดวงใจเสมอ แม้ว่าตัวของเขาจะไม่ได้อยู่แล้ว “Things we remembered together, things we remembered differently, and things we remembered separately...I could remember and remember and cry and remember.”(p.163) 


หนังสือเล่มนี้จึงเป็น Heart-Haunting Book ที่เราเลือกมาเล่าให้ทุกคนฟัง

“Not just because it fits the September and Autumn themes, 

but because it is a brilliant book that needs to be read.”



เรื่อง : Princess

ภาพประกอบ : Serm